Đề Đào hoa phu nhân miếu-Đỗ Mục
Lời yêu thương :: Khu vực chung :: Thơ :: Cổ thi Trung Hoa
Trang 1 trong tổng số 1 trang
Đề Đào hoa phu nhân miếu-Đỗ Mục
Đề Đào Hoa Phu Nhân Miếu
Tế yêu cung lý lộ đào tân,
Mạch mạch vô ngôn kỷ độ xuân.
Chí cánh tức vong duyên để sự,
Khả liên Kim Cốc trụy lâu nhân.
Dịch Nghĩa:
Đề Ở Miếu Đào Hoa Phu Nhân (1)
Ở trong cung Tế yêu (2) đào tơ mơn mởn ngậm sương,
Lặng lẽ không nói biết bao mùa xuân qua.
Rốt cuộc vì sao mà vua Tức mất nước. (3)
Đáng thương cho người gieo mình xuống lầu ở vườn Kim Cốc (4).
Dịch Thơ:
Trong cung lưng nhỏ đào mơn mởn,
Lặng lẽ không lời đã mấy xuân.
Nước Tức vì sao đành chịu mất?
Thương xót Lục Châu đến bội phần.
Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải
Chú thích:
(1) Đào hoa phu nhân: phu nhân không nói. Ở Trung Quốc có thành ngữ: "Đào lý vô ngôn" (hoa đào hoa mận không nói - ý rằng đẹp như hoa đào hoa mận thì không nói vẫn đẹp). Do thành ngữ này mà người ta gọi Tức phu nhân là "Đào hoa phu nhân". Nàng Tức Quỳ vốn là vợ của vua nước Tức (một nước nhỏ thời Xuân Thu). Sái Ai hầu tán dương sắc đẹp của nàng với vua Sở, vua Sở bèn đem quân đi diệt nước Tức, giết Tức Hầu, chiếm đoạt Tức Quỳ. Nàng bị ép lấy vua nước Sở, sinh hai con là Đỗ Ngao và Sở Thành Vương. Nhưng nàng, suốt đời không nói lời nào với vua Sở. Người đời cảm thương nàng nên lập miếu thờ, gọi là "Đào hoa phu nhân miếu".
(2) Tế yêu cung: cung của những người lưng ong, tức cung vua Sở. Vua nước Sở thích những người lưng nhỏ, xây cung riêng cho những người lưng ong. Trong dân gian có câu "Sở vương hiếu tế yêu, cung trung đa nga tử" (vua Sở thích lưng ong, trong cung nhiều người chết đói).
(3) Ý câu này: Suy cho đến cùng, Tức Hầu chết, nước Tức bị diệt là vì sắc đẹp của Tức Quỳ.
(4) Vườn Kim Cốc: Tên cái vườn nổi tiếng của Thạch Sùng, một cự phú đời Tấn. Sùng có người ái thiếp vừa đẹp vừa giỏi ca vũ tên là Lục Châu. Tôn Tú muốn Lục Châu, Sùng cự tuyệt, Tôn Tú giả chiếu nhà vua, bắt Sùng. Bấy giờ Sùng đang cùng Lục Châu yến tiệc ở trên lầu trong vườn Kim Cốc. Sùng nói với Lục Châu: "Ta vì nàng mà bị tội"; Lục Châu khóc, nói rằng: "Xin chết trước mặt chàng", rồi gieo mình xuống lầu. Ở đây Đỗ Mục nói thương Lục Châu là ngầm tỏ ý chê hành vi của Tức Quỳ.
Tế yêu cung lý lộ đào tân,
Mạch mạch vô ngôn kỷ độ xuân.
Chí cánh tức vong duyên để sự,
Khả liên Kim Cốc trụy lâu nhân.
Dịch Nghĩa:
Đề Ở Miếu Đào Hoa Phu Nhân (1)
Ở trong cung Tế yêu (2) đào tơ mơn mởn ngậm sương,
Lặng lẽ không nói biết bao mùa xuân qua.
Rốt cuộc vì sao mà vua Tức mất nước. (3)
Đáng thương cho người gieo mình xuống lầu ở vườn Kim Cốc (4).
Dịch Thơ:
Trong cung lưng nhỏ đào mơn mởn,
Lặng lẽ không lời đã mấy xuân.
Nước Tức vì sao đành chịu mất?
Thương xót Lục Châu đến bội phần.
Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải
Chú thích:
(1) Đào hoa phu nhân: phu nhân không nói. Ở Trung Quốc có thành ngữ: "Đào lý vô ngôn" (hoa đào hoa mận không nói - ý rằng đẹp như hoa đào hoa mận thì không nói vẫn đẹp). Do thành ngữ này mà người ta gọi Tức phu nhân là "Đào hoa phu nhân". Nàng Tức Quỳ vốn là vợ của vua nước Tức (một nước nhỏ thời Xuân Thu). Sái Ai hầu tán dương sắc đẹp của nàng với vua Sở, vua Sở bèn đem quân đi diệt nước Tức, giết Tức Hầu, chiếm đoạt Tức Quỳ. Nàng bị ép lấy vua nước Sở, sinh hai con là Đỗ Ngao và Sở Thành Vương. Nhưng nàng, suốt đời không nói lời nào với vua Sở. Người đời cảm thương nàng nên lập miếu thờ, gọi là "Đào hoa phu nhân miếu".
(2) Tế yêu cung: cung của những người lưng ong, tức cung vua Sở. Vua nước Sở thích những người lưng nhỏ, xây cung riêng cho những người lưng ong. Trong dân gian có câu "Sở vương hiếu tế yêu, cung trung đa nga tử" (vua Sở thích lưng ong, trong cung nhiều người chết đói).
(3) Ý câu này: Suy cho đến cùng, Tức Hầu chết, nước Tức bị diệt là vì sắc đẹp của Tức Quỳ.
(4) Vườn Kim Cốc: Tên cái vườn nổi tiếng của Thạch Sùng, một cự phú đời Tấn. Sùng có người ái thiếp vừa đẹp vừa giỏi ca vũ tên là Lục Châu. Tôn Tú muốn Lục Châu, Sùng cự tuyệt, Tôn Tú giả chiếu nhà vua, bắt Sùng. Bấy giờ Sùng đang cùng Lục Châu yến tiệc ở trên lầu trong vườn Kim Cốc. Sùng nói với Lục Châu: "Ta vì nàng mà bị tội"; Lục Châu khóc, nói rằng: "Xin chết trước mặt chàng", rồi gieo mình xuống lầu. Ở đây Đỗ Mục nói thương Lục Châu là ngầm tỏ ý chê hành vi của Tức Quỳ.
Similar topics
» Vũ hầu miếu-Đỗ Phủ
» Tam Lư miếu-Đới Thúc Luân
» Quy nhạn-Đỗ Phủ
» Giai nhân-Đỗ Phủ
» Giang hương cố nhân ngẫu tập khách xá-Đới Thúc Luân
» Tam Lư miếu-Đới Thúc Luân
» Quy nhạn-Đỗ Phủ
» Giai nhân-Đỗ Phủ
» Giang hương cố nhân ngẫu tập khách xá-Đới Thúc Luân
Lời yêu thương :: Khu vực chung :: Thơ :: Cổ thi Trung Hoa
Trang 1 trong tổng số 1 trang
Permissions in this forum:
Bạn không có quyền trả lời bài viết
|
|